Quá trình hình thành phát triển, cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ quyền hạn của UBND xã Xuân Hải

1. Quá trình hình thành và phát triển của UBND xã Xuân Hải

Xuân Hải được hình thành qua các giai đoạn như sau, trước năm 1975 xã Tân Sơn gốm các thôn An Xuân, An Hòa, Công Thành và Thành Ý; Xã Tri Phước gồm các thôn An Nhơn, Phước Nhơn và Mỹ Nhơn. Xã Tân Sơn và xã Tri Phước thuộc quận Bửu Sơn, tỉnh Ninh Thuận. Sau năm 1975 Miền nam hoàn toàn giải phóng, năm 1976 xã Tân Sơn và xã Tri Phước được xác nhập thành xã Xuân Hải. Năm 1979 Hội đồng chính phủ ban hành Quyết định số: 104/CP ngày 13 tháng 3 năm 1979 về việc điều chỉnh địa giới hành chính một số xã và thị trấn thuộc các huyện của tỉnh Thuận Hải, trong đó thôn Công Thành và Thành Ý được tách ra xác nhập về xã Thành Hải, thôn Mỹ Nhơn được trách ra xác nhập về xã Tân Hải. Kể từ năm 1979 xã Xuân Hải còn lại 04 thôn gồm An Xuân, An Nhơn, Phước Nhơn và An Hòa đến năm 2000 xã Xuân Hải thành lập thêm thôn Thành Sơn. Năm 2008 Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết số: 89/2008/QĐ ngày 01 tháng 4 năm 2008 chia trách thôn Phước Nhơn thành 03 thôn gồm Phước Nhơn 1, Phước Nhơn 2 và Phước Nhơn 3. Năm 2010 thôn An Xuân được tách ra thành 03 thôn gồm An Xuân 1, An Xuân 2 và An Xuân 3. Kể từ năm 2010 xã Xuân Hải có 09thôn gồm An Xuân 1, An Xuân 2, An Xuân 3, Phước Nhơn 1, Phước Nhơn 2, Phước Nhơn 3, An Nhơn, An Hòa và thôn Thành Sơn. Quá trình hình thành xã Xuân Hải kể từ năm 1976, Xuân Hải xuyên suốt gắn bó với địa giới hành chính huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận.

Mặc dù xã Xuân Hải có sự thay đổi địa giới hành chính cũng như chia cắt các thôn qua nhiều giai đoạn nhưng chức năng nhiệm vụ và cơ cấu bộ máy tổ chức cơ bản vẫn không thay đổi.

Xuân Hải là xã có nền kinh tế, văn hóa và chính trị phát triển ổn định, phía Đông giáp với xã Hộ Hải, phía Tây giáp với huyện Bác Ái, phía Nam giáp với Thành phố Phan Rang – Tháp Chàm, phía Bắc giáp với huyện Thuận Bắc. Với diện tích đất tự nhiên 2.251,05ha. Dân số hiện nay là 18.511 khẩu/5.034 hộ được phân chia thành 09 thôn có 75 tổ nhân dân tự quản. Là xã đồng bằng, được hưởng nhiều ưu đãi của thiên nhiên. Sản xuất nông nghiệp gồm những cây có hiệu quả kinh tế cao như: Cây Nho, cây Măng tây xanh, cây Táo và cây Lúa… tất cả được tưới tiêu chủ động bởi nguồn nước kênh Bắc. Chăn nuôi như Dê, Cừu, Bò... Về dân tộc, tôn giáo: Dân tộc chủ yếu là dân tộc Kinh và dân tộc chăm, Tôn giáo có 03 tôn giáo gồm Phật giáo, Bà Ni và Islam. 

Kinh tế-xã hội từng bước phát triển, cơ sở hạ tầng và kết cấu hạ tầng được đầu tư xây dựng định hướng xã nông thôn mới kiểu mẫu, cơ cấu đa dạng, phong phú “Thương mại - Dịch vụ; Công nghiệp -Xây dựng; Nông nghiệp”, nhất là tập trung phát triển kinh tế nông nghiệp và công nghiệp; lĩnh vực xã hội luôn được đẩy mạnh, an sinh xã hội luôn được quan tâm; quốc phòng an ninh được giữ vững, tình hình an ninh chính trị ổn định. 

Là xã đồng bằng duyên hải, được hưởng nhiều ưu đãi của tự nhiên như có tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp và diện tích tự nhiên là 2.251,05ha với hệ thống tưới tiêu chủ động. Đặc biệt trong những năm qua Xuân Hải phát triển mạnh  ở lĩnh vực điện năng lượng Mặt trời cùng với các xã như Phước Trung, Bắc Phong và Mỹ Sơn. Mặt khác vị trí địa lý đặc biệt của Xuân Hải nằm trên tuyến đường tỉnh lộ 705 rất thuận tiện trong việc giao thương kinh tế đến với các xã ở phía Tây như Phước Trung, Phước chính, Phước Đại, Mỹ Sơn có cùng tuyến giao thông thuận tiện để các xã đi về khu đô thị Phan rang- Tháp Chàm nên hoạt động thương mại và trung chuyển hàng hóa tại xã khá nhộn nhịp.

Kinh tế đa dạng phong phú đã thu hút nhiều nhà đầu tư nên tốc độ phát triển kinh tế của xã tương đối tốt. Cư dân đông cũng là các yếu tố chi phối đến cơ cấu tổ chức và hoạt động của bộ máy hành chính Nhà nước ở địa phương.

Xuân Hải được UBND tỉnh Ninh Thuận công nhận đơn vị hành chính cấp xã loại I nên hệ thống tổ chức chính trị, đoàn thể từ xã đến thôn thường xuyên được củng cố kiện toàn đảm bảo về số lượng và chất lượng. Về tổ chức bộ máy chính quyền: Tổng số cán bộ, công chức, người hoạt động không chuyên trách của xã và các thôn (Cán bộ: 11 người; công chức: 12 người; những người hoạt động không chuyên trách 12 người; người hoạt động đặc thù 07 người; các thôn 18 người). Cơ cấu ngành nghề chính là nông nghiệp, với 70% số dân làm nông nghiệp và chăn nuôi, 30% kinh doanh buôn bán và các ngành nghề dịch vụ khác. Kinh tế những năm qua luôn phát triển được xác định là vùng trọng điểm nông nghiệp kết hợp với công nghệ cao, phát triển dịch vụ và thương mại với các địa phương khác, điện lưới quốc gia kết hợp với điện năng lượng hầu như phủ kín toàn xã, hệ thống tưới tiêu thủy lợi khá thuận lợi và hoàn chỉnh, phục vụ tốt cho nhu cầu cho sản xuất nông nghiệp. Về giao thông rất thuận tiện, có đường tỉnh lộ 705 đi qua phía Nam giáp với trung tâm hành chính của tỉnh là thành phố Phan Rang – Tháp Chàm. Đường nội thôn đã được bê thông hóa 9/9 thôn. Toàn xã có 01 Bưu điện, 01 Trạm y tế, 03 trường mầm non, 04 trường tiểu học, 02 trường THCS, có 02 chợ phân bổ ở 02 khu dân cư khác nhau. 

2. Về cơ cấu tổ chức

Trong hệ thống bộ máy Nhà nước ở địa phương có Hội đồng nhân dân xã và Ủy ban nhân dân xã. HĐND xã là cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất ở xã do toàn thể cử tri trực tiếp bầu cử ra với nhiệm kỳ 5 năm. Trong nhiệm kỳ hoạt động của mình HĐND xã ban hành nhiều Nghị quyết theo từng kỳ họp hàng năm để quyết định các giải pháp phát triển kinh tế, đời sống văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục, môi trường và an ninh quốc phòng. UBND xã Xuân Hải do HĐND xã bầu ra nên là cơ quan chấp hành của HĐND xã, UBND xã thực hiện nhiệm vụ tổ chức thực hiện Nghị quyết của HĐND, đồng thời UBND xã cũng là cơ quan quản lý hành chính Nhà nước ở địa phương, nên UBND xã vừa có chức năng tổ chức thực hiện Nghị quyết của HĐND xã về các biện pháp ổn định và phát triển kinh tế, chăm lo sự nghiệp văn hóa, y tế, giáo dục bảo đảm an ninh quốc phòng của địa phương vừa có chức năng quản lý Nhà nước đảm bảo các chính sách của Nhà nước do cấp trên chỉ đạo thực hiện và pháp luật phải được chấp hành nghiêm tại xã.

3. Về bộ máy nhân sự

UBND xã Xuân Hải do HĐND xã bầu trực tiếp theo trình tự sau:

- Bầu Chủ tịch UBND xã.

- Bầu 02 Phó Chủ tịch theo đề nghị của Chủ tịch UBND xã.

- Bầu 02 Uỷ viên UBND xã theo đề nghị của Chủ tịch UBND xã.

Như vậy bộ máy UBND xã tổng cộng có 05 thành viên, cũng như các xã trong Huyện. Do điều kiện kinh tế xã hội và an ninh quốc phòng, UBND xã đã phân công cơ cấu nhiệm vụ như sau:

- Chủ tịch UBND xã phụ trách chung, trực tiếp phụ trách công tác nội chính và tài chính ngân sách.

- 01 Phó Chủ tịch phụ trách Kinh tế.

- 01 Phó Chủ tịch phụ trách Văn hóa - Xã hội.

- 01 Ủy viên UBND là Trưởng Công an.

- 01 Ủy viên UBND là Chỉ huy Trưởng Quân sự.

Giúp việc cho Chủ tịch và Phó Chủ tịch có đội ngũ công chức và cán bộ bán chuyên trách như sau:

- 12 công chức: Chỉ huy Trưởng Quân sự, Trưởng công an, Văn hóa thông tin, Văn hóa xã hội, Địa chính - Xây dựng, 02 Tài chính - Kế toán, 02 Văn phòng -Thống kê, 03 Tư pháp - Hộ tịch.

- 12 cán bộ bán chuyên trách: Cán bộ Kinh tế - Kế hoạch, Môi trường, Phó Quân sự, Văn thư - Lưu trữ, Nông nghiệp và phát triển nông thôn, cán bộ phụ trách công tác cải cách hành chính, Văn phòng Đảng ủy, Ủy ban kiểm tra Đảng ủy, Ban tuyên giáo Đảng ủy và 03 cán bộ Phó đoàn thể (Mặt trận, Thanh niên, Phụ nữ).

4. Chức năng nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan:

4.1. Chức năng:

Theo Hiến pháp năm 2013, Ủy ban Nhân dân do Hội đồng Nhân dân bầu ra, là cơ quan hành chính ở địa phương chịu trách chịu nhiệm chấp hành Hiến pháp, luật pháp của Nhà nước, Chính phủ và các văn bản hướng dẫn của Bộ ngành, Trung ương; các Nghị quyết Đảng bộ và Nghị quyết của Hội đồng Nhân dân.

Trong hệ thống bộ máy Nhà nước ở địa phương có Hội đồng nhân dân xã và Ủy ban nhân dân xã. HĐND xã là cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất ở xã do toàn thể cử tri trực tiếp bầu cử ra với nhiệm kỳ 05 năm. Trong nhiệm kỳ hoạt động của mình, HĐND xã ban hành nhiều Nghị quyết theo từng kỳ họp hàng năm để quyết định các giải pháp phát triển kinh tế, đời sống văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục, môi trường và an ninh quốc phòng. UBND xã Xuân Hải do HĐND xã bầu ra nên là cơ quan chấp hành của HĐND xã, UBND xã thực hiện nhiệm vụ tổ chức thực hiện Nghị quyết của HĐND.

- UBND xã Xuân Hải có chức năng quản lý nhà nước về các mặt: kinh tế, văn hóa, xã hội, ANQP, trật tự ATXH nhằm đảm bảo cho Hiến pháp và pháp luật được tôn trọng và chấp hành nghiêm chỉnh, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở địa phương. Nói chung chức năng chủ yếu của UBND xã là quản lý nhà nước, xã hội, tổ chức đời sống dân cư theo sự chỉ đạo của cấp trên.

4.2. Nhiệm vụ, quyền hạn:

- Ủy ban nhân dân tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ được quy định tại Điều 123, 124 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 và tại các Điều thuộc chương III của Luật Tổ chức Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân (sửa đổi) ngày 26/11/2003.

- Ủy ban nhân dân xã Xuân Hải thực hiện nhiệm vụ quyền hạn của mình thông qua việc chỉ đạo của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Hải vừa thực hiện chức năng quản lý hành chính, vừa thực hiện chức năng quản lý kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng và tổ chức đời sống nhân dân, cụ thể như:

+ Xây dựng và thực hiện kế hoạch do xã phụ trách như sự nghiệp giáo dục, văn hóa, y tế, xã hội và ngân sách; tổng hợp những chỉ tiêu chủ yếu về phát triển sản xuất, nộp thuế, xây dựng các công trình, báo cáo Hội đồng nhân dân xã quyết định và trình UBND huyện duyệt, kiểm tra, giúp đỡ thực hiện kế hoạch;

+ Quản lý đất đai, đường giao thông, tiểu thủy nông, dân số, hộ tịch, hộ khẩu, khai sinh – khai tử, kết hôn theo chính sách chế độ hiện hành, quản lý lao động; quản lý và thi hành chính sách tài chính, thu thuế, thu nợ cho Nhà nước; xây dựng và quản lý thu chi ngân sách xã theo quy định chung;

+ Giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; bài trừ tệ nạn xã hội, chống mọi hiện tượng tiêu cực;

+ Thực hiện Luật nghĩa vụ quân sự theo kế hoạch của Nhà nước; xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân;

+ Phối hợp cùng Hội đồng nhân dân xã tổ chức kỳ họp Hội đồng nhân dân.

Vương Thị Thuần