Trước 1981, huyện gồm cả thị trấn Phan Rang (nay là thành phố Phan Rang - Tháp Chàm), thuộc tỉnh Thuận Hải. Từ 1981, tách thị trấn Phan Rang (thuộc huyện Ninh Hải) và thị trấn Tháp Chàm (thuộc huyện An Sơn) thành đơn vị riêng. Từ 26/12/1991, huyện thuộc tỉnh Ninh Thuận.

Vị trí địa lí

• Tọa độ: 20.03⁰B, 106.2⁰Đ.
• Phía Bắc giáp huyện Thuận Bắc
• Phía Tây Nam giáp thành phố Phan Rang - Tháp Chàm
• Phía Tây Bắc giáp huyện Bác Ái
• Phía Đông và Đông Nam giáp biển Đông

Diện tích, dân số

• Diện tích: 25.383,02 ha (2013)
• Dân số: 93.350 người (2014)

Đặc điểm địa hình

Địa hình đồi núi chiếm khoảng 50% diện tích toàn huyện. Về núi có núi Chúa (cao 1.040 m). Sông ngòi có sông Trần, Kiền Kiền, Đông Nha. Bờ biển dài 54 km, có 4 cửa lạch, nhiều bãi san hô, nhiều đầm nuôi tôm (đầm Nại, đầm Vua, Phương Cựu). Đầm Nại có diện tích mặt nước 700 ha, và hơn 500 ha vùng ven đầm ngập mặn thuận lợi cho nuôi tôm sú. Đầm Vua và các vùng khác với diện tích 500 ha phát triển nghề muối công nghiệp của tỉnh Ninh Thuận.

Khí hậu

Ninh Hải có khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhiệt độ trung bình 27,6⁰C, lượng mưa trung bình 787 mm/năm. Độ ẩm không khí trung bình 71%, có 2 mùa: mùa mưa từ tháng 8 đến tháng 11, mùa khô từ tháng 12 đến tháng 7 năm sau, ít có bão.

Kinh tế

Một làng đánh cá tại vịnh Vĩnh Hy, thuộc xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải

• Nông nghiệp: trồng nho, lúa, hành, tỏi, táo...
• Ngư nghiệp: nuôi tôm, đánh bắt hải sản, sản xuất muối, chế biến hải sản.
• Công nghiệp: cơ khí sửa chữa, khai thác đá ốp lát, đá chẻ, vật liệu xây dựng

Ninh Hải có quốc lộ 1A, đường sắt Bắc Nam, tỉnh lộ 702 chạy ngang qua địa phận huyện.

• Vườn quốc gia Núi Chúa
• Vịnh Vĩnh Hy
• Bãi tắm Ninh Chử, Bãi Kinh...
• Khu nghỉ dưỡng cao cấp quốc tế Amanơi (xã Vĩnh Hải) và nhiều cơ sở lưu trú khác.